Art Nouveau

Peter BehrensArt nouveau in Darmstadt
De utopie van een groothertog: Ernst Ludwig van Hessen-Darmstadt en de Art Nouveau

Art nouveau in Boedapest
Rond 1900 beleefde de Hongaarse hoofdstad een ongekende economische bloei. In welvaart en ondernemingslust overvleugelde Boedapest zelfs Wenen. De welvarende bourgeoisie uitte haar nationale trots in openbare en appartementsgebouwen in een art nouveau-stijl die soms internationaal, soms typisch Hongaars is.

Art nouveau in Helsinki
Rond 1900 beleeft de Finse hoofdstad Helsinki een fenomenale bloei. De burgertrots uit zich in een tegen de Russische overheersers gekeerde, nationalistische nieuwe kunst. Zowel het straatbeeld als de literatuur, muziek, beeldende en toegepaste kunst zijn sterk door deze nationale romantiek bepaald.

Art nouveau in Riga
De hoofdstad van Letland is bijzonder rijk aan gevels van rond 1900, die in rap tempo worden gerenoveerd voor de art nouveau-hongerige toerist. In Riga, het 'Parijs van het Oosten', is het vooral stucwerk wat de klok slaat, in een internationale stijl.

Art nouveau in Italië
De art nouveau was een internationale beweging, die in elk land op een eigen wijze uitpakte. Ook in Italië kende men de moderne stijl, onder de namen ‘Stile Floreale’ en ‘Stile Liberty’. Vooral in Milaan en Turijn kreeg de Jugendstil op een typisch Italiaanse manier vorm: barok met een oriëntaalse tint.  Maar ook in Palermo, Pesaro en Rome is nog veel terug te vinden.

Art nouveau in Istanboel
Wellicht de onbekendste art nouveau bevindt zich in de hoofdstad van het Ottomaanse rijk. Zelfs de sultan was een bewonderaar.

Barcelona 1900 - Modernisme
 

 

Art Déco

Art déco-bioscopen
De art déco is een toegepaste stijl voor het grote publiek. Zij is grotendeels afgeleid van de moderne architectuur, maar alle stijlen uit het verleden en van alle uithoeken van de wereld vinden er een plaatsje. Die invloeden komen samen in de extravagante bioscopen van de jaren twintig, die geheel naar de smaak van het publiek werden ontworpen.

Art déco-oceaanstomers
Geen decennium deze eeuw werd zo door optimisme gekenmerkt als dat van de jaren twintig, de roaring twenties. Het ongebreidelde geloof in de vooruitgang vond zijn neerslag in de stroomlijn. Daarbij werd vooral gekeken naar de oceaanstomer, in die dagen hèt symbool van menselijke vooruitgang.

Art déco-filmdecors
Art déco is de stijl van luxe en chic. Nergens is dat beter op zijn plaats dan in de extravagante filmdecors uit de droomfabriek die Hollywood was ten tijde van de crisis.

Toet en de Nijlstijl: Egyptische invloed op de art déco
In de jaren twintig en dertig putten ontwerpers inspiratie uit de meest uiteenlopende exotische culturen. Naast de 'art nègre', de Maya- en Aztekencultuur, Polynesië en Sumatra was dat voor alles de Egyptische beschaving van de farao's. De directe aanleiding voor de Egypte-rage was de spectaculairste archeologische vondst van de eeuw: de ontdekking van het graf van Toet-Anch-Amon in 1922.

Het art déco-classicisme van Mussolini
De cultuurpolitiek van Mussolini stimuleerde de moderne kunst, met als gevolg een grote hoeveelheid kunst die zich inzette voor propaganda voor het nieuwe regime.

Islamitische kloosters en Afrikaans cubisme - De art déco in België
Op de internationale tentoonstelling van Antwerpen in 1930 leek het alsof België zich in korte tijd de elegante en verfijnde decoratie- en ontwerpprincipes had eigen gemaakt waar de Franse ontwerpers de wereld in 1925 mee verrasten. Belgische decoratieve schilders en beeldhouwers, meubelmakers, ensembliers en vooral keramisten traden overtuigend naar voren.

Paviljoens op wereldtentoonstellingen
Zoals de art nouveau de uitdrukking is van het goede leven van de Europese burgerij gedurende de belle époque, waar de eerste wereldoorlog een hardhandig einde aan maakte, zo is de art déco de perfecte spiegel van het stormachtige moderne leven van het interbellum.

Naakt in bad: de nieuwe vrouw
In geen andere periode in de geschiedenis is de band tussen architectuur, beeldende kunst en het dagelijks leven zo sterk geweest als tijdens de art déco. Mensen woonden in die stijl, omgaven zich ermee en kleedden zich erin. De vrouw werd van een uitstalkast van de rijkdom van haar echtgenoot tot een wandelend totaalkunstwerkje.


Design/kunstnijverheid

Design 1880-1950

Meubels op wereldtentoonstellingen
Voor wereldtentoonstellingen werden vaak speciale meubels gemaakt, in de populaire stijl van het moment. In tegenstelling tot de in serie geproduceerde meubels waren deze pronkmeubelen met de hand gemaakt, waarbij men zoveel mogelijk verschillende materialen en technieken gebruikte. Er zaten zoveel arbeidsuren in dat ze onverkoopbaar waren.

Art nouveau en art déco
Art nouveau en art déco: achter deze benamingen gaan niet twee stijlen schuil, maar een bont geheel aan stijlen, afleidingen en invloeden en tendenties, verdeeld over twee overkoepelende begrippen. De art nouveau was oorspronkelijk een socialistisch georiënteerde poging om de gewone man met kunst te omringen en zo de kwaliteit van het leven te verbeteren; het werd al snel een decoratiestijlen voor de zeer rijken. De art déco was aanvankelijk bedoeld als exclusieve decoratieve stijl voor de hoogste klasse, om aan te sluiten bij de Franse traditie van luxe goederen; het eindigde als modellen voor massaproductie.

terug naar artikelen