De levende arabesk: dans van Impressionisme tot Art NouveauDe levende arabesk: dans van Impressionisme tot Art Nouveau
De jaren rond 1900 moeten erg bewegelijk zijn geweest. Geen kunstvorm was in die tijd zo populair en invloedrijk als dans. Schilder- en beeldhouwkunst, muziek en poëzie en niet te vergeten de decoratieve kunst van de Art Nouveau putten zich uit in het weergeven van beroemde danseressen, dans in het algemeen of dans als ‘absoluut ritme’. Van Rodin en Degas tot Loïe Fuller en Isadora Duncan.
Het nieuwe ritme: de Ballets Russes
Uiteindelijk smelten alle kunstvormen samen in het totaalkunstwerk van het Russisch Ballet.
Het moderne levensgevoel: de dans in avant-garde
Sinds Einstein in zijn 'speciale relativiteitstheorie' suggereerde dat de vierde dimensie wel eens die van de tijd zou kunnen zijn, deden kunstenaars verwoede pogingen om het element 'tijd' in hun beelden en schilderijen te verwerken. Daarbij grepen ze meteen naar muziek en dans als kunsten die zich in de tijd afspelen, maar muziek bleek heel wat minder makkelijk zichtbaar te maken dan dans.
Futurisme was een van de avant-garde-stromingen die zich op de dans wierpen. Uiteindelijk smelten alle kunstvormen samen in het totaalkunstwerk van het Zweedse Ballet: de Ballets Suédois in Parijs.
Pure vorm en beweging: dans in Art Déco en het Triadisch Ballet
De wereld leek zich in de jaren twintig te vernieuwen, en dans was dé uitdrukking van die moderne wereld. Bij duizenden werden schoorsteenmantelsculpturen en decoratieve platen vervaardigd die beweging voorstelden in de gedaante van moderne of exotische danseressen.
Dansen in Stijl: dans bij Futuristen, Kubisten en Constructivisten
Beweging was een probleem bij de meeste vooruitstrevende kunstenaars tussen 1905-en 1925. Schilderkunst werd te statisch gevonden. Aan de twee dimensies en de (omgeklapte) derde dimensie van het schilderij voegen Futuristen en Kubisten nog een vierde toe: die van de beweging. Einstein had immers gesuggereerd in zijn Speciale relativiteitstheorie dat tijd weleens de vierde dimensie kon zijn. ook Theo van Doesburg werkt aanvankelijk met dans als vierde dimensie, maar Piet Mondriaan suggereert pas op volledig abstracte wijze hoe een dynamisch evenwicht ontstaat in een schilderij.
Josephine Baker en het zwarte tumult
Josephine Baker beheerste de 'années folles' in Parijs als geen ander. De levenslust en erotiek van haar 'Revue nègre' inspireerde zowel beeldend kunstenaars als architecten. Met haar kwamen jazz, blues en charleston in de mode in Europa, maar bloeide eveneens het primitivisme.