Cursus kunstgeschiedenis Amsterdam voorjaar 2020

9+10/1 Pieter de Hoogh (Stedelijk Museum Delft 11/10-16/2)
De ‘School van Delft’ was een kortstondige bloei van de schilderkunst in Delft in de eerste helft van de zeventiende eeuw en wordt gekarakteriseerd door een overmatige belangstelling voor optica, perspectiefwerking, camera obscura en lenzen slijpen. Pieter de Hoogh was de spil van de School van Delft en als genreschilder min of meer de leermeester van Vermeer. De bloei eindigde met de Delft Donderslag van 1654, die een kwart van de stad in puin legde, waarna de overlevende kunstenaars een goed heenkomen zochten.

16+17/1 Marc Chagall (Migranten in Parijs, SM 21/9-2/2)
Marc Chagall was weliswaar in een Joodse omgeving in Wit-Rusland geboren, maar hij beschouwde de hele wereld als zijn thuis. Na de Eerste Wereldoorlog en de Russische revolutie, toen hij in Moskou zijn Joodse wortels herontdekte, bracht hij een pantheïstische boodschap van vrede en liefde, waarin ook Christus een belangrijke rol speelde. Vanaf de jaren vijftig was hij dan ook veelgevraagd als ontwerper van glasramen in kathedralen en kerken.

23+24/1 Mexico en de twintigste eeuw (Cobra 11/10-29/3)
Met de revolutie van 1910 stormde eindelijk de moderne kunst uit de startblokken in het straatarme Mexico. Om aansluiting met de boeren en arbeiders te krijgen, schilderden de zelfverklaarde communisten Diego Rivera, José Orozco en David Siqueiros figuratief. De tientallen meters brede wandschilderingen waren hun goedkope alternatief voor de filmindustrie van de Sovjet-Unie en kregen veel navolging in de Verenigde Staten.
Vanaf de jaren dertig vestigden zich vele Europese kunstenaars in Mexico, vooral Surrealisten, die zich mengden met vluchtelingen als Trotsky. Daaronder bevonden zich opvallend veel vrouwen, zoals Alice Rahon, Leonora Carrington, Kati Horna en Tina Modotti, die bevriend raakten met Mexicaansen als Frida Kahlo.

30+31/1 Rafaël 1520-2020 (Urbino, Rome, Londen)
Het vijfhonderdste sterfjaar van Rafaël, eeuwen lang beschouwd als de beste schilder aller tijden, wordt breed gevierd in zijn geboortestad Urbino, maar in Rome, waar hij zijn loopbaan volgde, en in Londen, waar ze de meeste schilderijen hebben.

6+7/2 Kunstvernietiging: van Kopten tot IS
Verwoesting van Werelderfgoed
Het planmatig vernietigen van cultuurgoed is zo oud als de oudheid, maar pas de doelbewuste verwoestingen van islamisten in het Midden-Oosten zorgen voor wereldwijde verontwaardiging. De vroege christenen gingen ver in hun iconoclasme (van Egyptische en Griekse tempels tot Byzantijnse beeldvernietiging), maar is dat van de Taliban en IS evenzeer religieus geïnspireerd? En het verwoesten van elkaars kerken in de Joegoslavische Burgeroorlog? Een verkenning van kunstvernietiging vanaf de oudheid als verbreding van de blik op het heden.

13+14/2 Dierenschilders: George Stubbs (MH 20/2-1/6)
Met de Romantiek komt de verbeelding van levende dieren op als uitdrukking van de natuur. Roof- en prooidieren zijn een metafoor voor de ijzeren wetten van de natuur, die terug gaan op de Schepping. De door tijgers besprongen paarden van de Engelsman George Stubbs doen niet onder voor de wrede strijd van leeuwen, herten, honden en krokodillen in brons van Barye, Frémiet en vele andere gespecialiseerde kunstenaars.

5+6/3 Bouwkunst: Bruno Taut (Het Schip 6/3-18/10)
Bruno Taut is een van de bekendste expressionistische architecten van Duitsland. In 1914 viel hij op door de eerste glasarchitectuur en vier jaar later was hij een van de roemruchte architecten van Die Gläserne Kette, een groep utopische architecten die de fantasierijkste ontwerpen maakten, samen met Walter Gropius en Hans Poelzig.
In Nederland kennen we Bruno Taut (1880-1938) misschien nog wel het beste door de kleurrijke Regenboogbuurt in Almere, een hommage aan de grote Duitse architect en stedenbouwkundige die aan het begin van de twintigste eeuw verantwoordelijk was voor soortgelijke baanbrekende, bontgekleurde arbeiders- en stadswijken, zoals het beroemde Gartenstadt Falkenberg in Berlijn en Das Bunte Magdeburg. De invloed van deze creatieve sleutelfiguur van de Duitse avant-garde, die zich graag liet inspireren door de natuur, is tot op de dag van vandaag en wereldwijd immens. Vier volkswijken in Berlijn, waaronder de Hufeisensiedlung en Onkel Toms Hütte, staan nu op de Unesco-Werelderfgoedlijst.

12+13/3 Germaine Richier: Mensbeeld – Mensbeest
(Beelden aan Zee 13/3–7/6)
Een van de indringendste beeldhouwsters van de jaren veertig en vijftig was de Française Germaine Richier (1902-59). Haar vaak spinachtige bronsfiguren doen niet onder voor de veel bekendere van Alberto Giacometti. ‘Ik voel me meer aangetrokken tot een tak van een dode boom dan door een uitbundig bloeiende appelboom.’ In haar werk komt het gevoel van die tijd op indringende wijze tot uiting. Het ruwe, bekraste, aangevreten en bloedende oppervlak van haar sculpturen, half mens en half dier, getuigt van de existentiële angst en dilemma’s als gevolg van de oorlog. Van even grote invloed op de kunst van Richier waren haar jeugd in de natuur van de Provence, de ideeën van surrealisten en existentialisten in haar directe omgeving, alsook de weerstand die zij als vrouwelijke beeldhouwer ondervond en haar keuze voor het artistiek experiment, met een hang naar het fantastische.

19+20/3 Neo-dada: Fluxus (Nam June Paik SM 14/3-23/8)
In de jaren zestig veroverde Fluxus de wereld: met als bases New York en Düsseldorf maakte een bont en internationaal gezelschap van prettig gestoorden een buitengewoon vrije vorm van muziektheater, waarbij alle tradities en aannamen overboord werden gezet. De Koreaan Nam June Paik was de allereerste kunstenaar die met video experimenteerde en installaties maakte van beeldschermen van verschillende afmetingen, zoals de roemruchte ‘TV-Bra’ die celliste Charlotte Moorman aanhad tijdens haar performances.

26+27/3 Olympische Spelen: kunst en design
Van 1912 tot 1948 werden op de Olympische Spelen ook medailles uitgereikt aan schilders, beeldhouwers, architecten, componisten en schrijvers die zich door sport lieten inspireren. Omdat alles politiek was in die jaren, werd ook sport ingezet als politiek instrument: niet alleen de Spelen van 1936 in nazi-Berlijn en de alternatieve, ‘democratische’ Spelen in Barcelona, maar er werden socialistische Spelen gehouden, communistische (de Spartakiade) en joodse (de Maccabiade). Kunstenaars leverden enthousiast bijdragen, zoals de tentoonstelling die in 1936 in Amsterdam werd gehouden onder de macabere titel D.O.O.D. – De Olympiade Onder Dictatuur.
In de jaren zestig vielen de spelen ten offer aan design: behalve dat nationale en internationaal beroemde kunstenaars werd gevraagd kunstwerken te maken, kregen elke spelen een huisstijl. Vooral de drie ‘M’-spelen (Mexico 1968, München 1972 en Montréal 1976) zijn klassieke voorbeelden van totaaldesign, zowel in het drukwerk (affiches, pictogrammen, programma’s) als in de spectaculaire stadions, de Olympische toortsen en de omstreden mascottes. De M-spelen waren tevens de hoogtijdagen van Pop Art en Op Art.

donderdagavond in Huis van de Wijk Lydia (Tuinkamer), Roelof Hartplein 2a, van 20.00 tot 22.00,
vrijdagmorgen in MFC de Binnenhof (Theaterzaal), A.J. Ernststraat 112, van 9.30 tot 11.30, en
vrijdagmiddag in het Plein van Siena, Rijnstraat 109, van 12.15 tot 14.15

Voor een cursus van tien lessen betaalt u € 120,- tevoren over te maken op girorekening NL67 INGB 0003951370, ten name van M. Didier Amsterdam, onder vermelding van de gekozen locatie.
Het is altijd mogelijk om een les op een van de andere locaties te volgen als u verhinderd bent, zonder opgave.

Een halve cursus volgen kan ook: voor 5 lessen naar keuze betaalt u 75 euro.

Losse lessen in de cursus kunnen voor 17 euro bijgewoond worden.

U kunt zich inschrijven voor de cursus door een mail te sturen per contactformulier