Haute couture: kunst en mode Een korte, wervelende geschiedenis van de banden tussen kunst en mode, vanaf Charles Worth tot Viktor & Rolf, via Sonia Delaunay, Elsa Schiaparelli, Max Ernst, Salvador Dalí, Piet Mondriaan, Jean Cocteau en nog veel meer. Mode bestond altijd al, maar Haute Couture werd eind negentiende eeuw in Parijs bedacht door de Engelsman Charles Worth. Zijn spectaculaire, fijn genaaide jurken werden besteld door de groten der aarde, zoals koninginnen en keizerinnen. En hij maakte school in Parijs: een van zijn leerlingen was Jacques Doucet, die eenzelfde luxe verfijning nastreefde waarmee mode op eenzelfde niveau als beeldende kunst werd getild. Bij Doucet werkte een hoogst getalenteerde Parijzenaar met een antenne voor mode en tijdgeest, maar die zelf geen kleren kon maken: Paul Poiret schiep eigenhandig de mode van de twintigste eeuw, onder andere door de vrouwen te bevrijden van het corset en de crinoline en ander lichamelijk ongemak en door de eerste broeken voor vrouwen te ontwerpen. Hij had een uitgebreid sociaal netwerk en bewoog zich liefst in artistieke kringen; Francis Picabia was een persoonlijke vriend en hij verzamelde eveneens werk van Fauve-schilders als Derain, De Vlaminck en Dufy. Space Age Design Optimistisch geloof in de vooruitgang is een steeds terugkerende factor in de kunst en toegepaste kunst. Maar in de jaren zestig nam dat een heel eigen vorm aan, toen de wedloop in de ruimte tussen Russen en Amerikanen terecht kwam in de haute couture, de leefomgeving en natuurlijk in sciencefictionfilms. Tegenwoordig zijn de vaak bizarre ontwerpen van 'de toekomst' populaire verzamelobjecten uit 'het verleden'. Dick Bruna, de kunstenaar De internationaal beroemdste Nederlandse illustrator is zonder twijfel Dick Bruna. Hoewel weinig Nederlanders hem een modern kunstenaar zouden noemen, probeerde hij de moderne kunst van schilders als Fernand Léger, Matisse, Mondriaan en Picasso via zijn befaamde Nijntje-kleuterboeken te verspreiden. Gebakken beelden: keramische sculptuur Paul Gauguin was een van de eerste schilders die zijn ideeën vormgaf in vazen, potten en borden. Meteen daarna, in de Art Nouveau-periode, was het al een volwassen kunstvorm, vooral dankzij Nabi-kunstenaars als Pierre Bonnard en Edouard Vuillard. Latere kunstenaars als Picasso en Miró maakten gretig gebruik van de half artistieke en half decoratieve aspecten van keramiek.

Celtic Revival: de Glasgow School of Arts en de Schotse kunst rond 1900 Een van de belangrijkste centra van Art Nouveau was Glasgow, waar een modern gestileerde variant ontstond onder leiding van Charles Rennie Mackintosh, met zijn vrouw, schoonzuster en zwager. De karakteristieke vierkantjes waarmee menige Tearoom werd gedecoreerd vonden eerst hun weg naar Wenen.