Kunstgeschiedenis Tijd/Ruimte omvat de ruimtegerelateerde kunsten: schilderkunst, beeldhouwkunst, architectuur, kunstnijverheid, fotografie, film en digitale kunst, en de tijdgerelateerde kunsten: muziek, dans, literatuur, film en video. Tijd/Ruimte biedt lezingen, cursussen en rondleidingen aan die muziek, ballet, literatuur, film en fotografie behandelen vanuit het perspectief van de kunstgeschiedenis. Hieronder enkele voorbeelden:   Verlichting en verlossing: de mystieke drang naar het totaalkunstwerk
kunstgeschiedenis muziek totaalkunstwerk
Thought-Forms, 1905, Gounod, Soldatenkoor uit Faust
Het totaalkunstwerk, een kunstwerk waarin verschillende kunstvormen tegelijk appelleren aan verschillende zintuigen, is gedurende de afgelopen twee eeuwen gemeengoed geworden; de technische mogelijkheden hebben multimedia-installaties tot alledaagse verschijnselen gemaakt. Bij alle nadruk op de technische, formele aspecten is de aard van het totaalkunstwerk echter ondergesneeuwd geraakt: waarom moeten kunstvormen die op zulke uiteenlopende zintuigen als ogen en oren inwerken eigenlijk versmolten worden in één kunstwerk? Het totaalkunstwerk als ideaal was een streven naar de oneindigheid, een oplossing van alle dichotomieën van het moderne tijdsgewricht in een herstel van verloren gegane eenheden: tussen verleden en heden, tussen heden en toekomst, tussen lichaam en geest, tussen de verschillende kunsten, tussen de verschillende zintuigen, tussen het aardse en het hemelse, het menselijke en het goddelijke, tussen subject en object en tussen de kunstenaar en het publiek, de mensheid. Het totaalkunstwerk is dus een product van de wil van de kunstenaar, de wil tot verlossing van het individu en verlichting van de wereld. Schilderkunst, muziek, poëzie en alle andere kunsten moeten vereenzelvigd worden om een oerervaring te bewerkstelligen: het gevoel van eenheid met het Al, in een poging al de als vervreemdend ervaren dualiteiten van de moderne wereld te overbruggen. Don Quichot in de kunst 1616-2016 Miguel Cervantes, gestorven op dezelfde dag als Shakespeare in 1616, wilde een parodie maken op de ridderroman, in zestiende- en zeventiende-eeuws Spanje ongebreideld populair. Vooral negentiende-eeuwse kunstenaars herkenden zich in de eenzame lezer, in wie een strijd woedt tussen platte werkelijkheid en hoge verbeeldingskracht. Het boek werd een favoriete roman van de Verlichting, want Don Quichot ziet zijn dwaling in en dit beschouwde men als bekering tot de rede. Cervantes werd daarom bewonderd als ‘verlichte’ bestrijder van feodaliteit en bijgeloof. In de Romantiek werd Don Quichot geactualiseerd als eigentijdse martelaar in de strijd tegen burgerlijkheid en conventie. Kunstenaars gaan zich identificeren met de moedige en eenzame ridder. Don Quichot is een sympathieke idealist, die de reuzen van zijn tijd bestreed en wiens tragische kanten worden benadrukt, een alter ego van de romantische kunstenaar. In de twintigste eeuw wordt Don Quichot zowel een belichaming van Spanje als een kinderboek. De Romantische opvatting leeft nog voort in het Surrealisme (Dalí) en in de musical Man of la Mancha, waarvan de hit ‘To dream the impossible dream’ perfect de actuele waarde samenvat van Don Quichot als idealist die zijn dromen wil verwezenlijken. Salammbô! Een multimediale lezing over de spectaculairste roman van de negentiende eeuw. Salammbô is een vuistdikke roman van Gustave Flaubert uit 1862, vol wreedheid en erotiek, liefde en oorlog. Tegen de historische achtergrond van de Huurlingenoorlog tegen Carthago (240-237 v. Chr.) sleept Flaubert de lezer mee in een orgie van bloeddorstige opstandelingen, sensuele tempeldienaressen, wrede mensenoffers, zinderende woestijnhitte en gewelddadige afgoderij. Flaubert maakt van het historische gegeven een strijd tussen een beschaving en onderdrukte groepen, ‘de Barbaren’, de een vertegenwoordigd door de slimme generaal Hamilcar Barca, de ander door de nobele Galliër, de sluwe Griek en de duistere Numidiër. Daarnaast is Salammbô voornamelijk een exercitie in sensueel en gewelddadig oriëntalisme. Beruchte scènes zijn de naaktdans met de slang, de kinderoffers aan Moloch en de diefstal van de heilige Zaïmph. De beschreven Carthaagse kostuums beïnvloedden de mode in Parijs, en de tientallen herdrukken van de afgelopen 150 jaar gaven evenveel kunstenaars gelegenheid tot duister exotische illustraties. Behalve vele schilderijen en beelden van de priesteres Salammbô en haar barbaarse geliefde Mâtho heeft het boek ook zes opera’s en twee films voortgebracht. Opera en film komen samen in de aria-scène in Citizen Kane van Orson Welles. Michel Didier volgt het verhaal van Salammbô aan de hand van kunstwerken, illustraties, strips, opera- en filmfragmenten. Ossian, de Homerus van het noorden Wellicht de beroemdste hoax uit de wereldliteratuur was de publicatie van Fragments of ancient poetry, collected in the Highlands of Scotland, and translated from the Gaelic or Erse language. Al snel bleek de auteur een Schotse historicus te zijn die oude legenden had samengevoegd en uitgebreid, maar het succes was er niet minder enorm om. Na Schotland veroverde Ossian de Britse eilanden en vervolgens het Europese vasteland, waar met name Napoleon in Ossian het noordelijke equivalent van Homerus zag. De beste schilders waagden zich aan de Keltische legenden en tot ver in de negentiende eeuw zagen dito composities van Schubert, Gade en Brahms het licht.